Het schooltje

In 1986 kreeg ik een verzoek van een Turkse buurman om zijn vrouw, die de week daarop naar Nederland zou komen, Nederlandse les te geven.

Ik was secretaresse met een goed taalgevoel, maar om dan de Nederlandse taal over te brengen op een buitenlander is wel even iets anders.  Je gebruikt de taal en je hoopt dat je de taal goed gebruikt, maar waarom gebruik je de taal zo, en niet anders? De regels ben je, na een aantal decennia niet meer naar school gegaan te zijn, wel vergeten.  Waarom schrijf je 'Het zint me niet' met een -t en 'Hij vindt het niet' met -dt? Waarom een groot kind zonder -e en het grote kind met -e? Wanneer gebruik je dat en wanner gebruik je wat? Schrijf je te kort gedaan of tekortgedaan? Ik moest me er weer helemaal in verdiepen.

Ik kocht de Ans (Algemene Nederlandse Spraakkunst), dé spraakkunstbijbel en bestudeerde die van voren naar achteren. En dan ga je ontdekken dat taal leuk is.

Na 1986 heb ik veel Turken Nederlandse les gegeven. Ook heb ik Turkse kinderen begeleid. Eens kwam er een Turks meisje uit groep 8. Ze zou het advies meekrijgen om maar naar het lbo te gaan. Daar waren de ouders het niet mee eens, ze hadden het idee dat hun dochter meer kon. Ik heb dat meisje een paar maanden begeleid en uiteindelijk kreeg ze het advies: mavo. Nu is het meisje advocaat.

In 2000 kreeg ik het verzoek van een Iraanse vrouw om Iraanse asielzoekers Nederlandse les te geven. In het asielzoekerscentrum werd geen Nederlandse les gegeven en men wilde toch wel erg graag Nederlands leren.
Tja, dan zit je daar met de vraag om niet meer voor één persoon, maar voor een groep, acht man sterk, les te geven.

Ik moest het anders aanpakken dan voorheen.  Ik moest een methode uitkiezen maar ik vond geen geschikte. Dus besloot ik om dan zelf maar een methode te schrijven en dan tegelijkertijd ook maar een theorieboekje erbij. Ik kreeg van een vriendelijke dominee een whiteboard als schoolbord en ik had nog een opklaptafel die naar de kamer verhuisde. Mijn schooltje was geboren. Ik werd juffrouw.

Sinds 2000 heb ik aan heel wat buitenlanders lesgegeven. En ze kwamen uit alle windstreken. Het vreemde is dat ik geen Turk, Marokkaan of Pool meer als leerling krijg. En ik heb ook nog geen Noord-Amerikaan als leerling gehad.

Het is erg leuk om te doen. Je ontmoet vele culturen en eigenlijk kan ik van elke cultuur wel weer wat leren. Het zet me minstens aan het denken over mijn eigen, Nederlandse cultuur. Bovendien is het omgaan met jonge mensen erg leuk.

Ik geef nu les op verschillende niveaus, voor beginners maar ook voor vergevorderden. Een groep bestaat tegenwoordig uit maximaal vier leerlingen.
Elk jaar aan het eind van het seizoen denk ik dat het nu wel minder gaat worden, zeker omdat er hier geen asielzoekerscentrum meer is. Maar toch krijg ik in augustus weer voldoende aanmeldingen. Allemaal door mond-tot-mondreclame.
Het vreemde is dat ik mensen krijg die een inburgeringscursus gedaan hebben bij het ROC en daarna bij mij komen om, zoals ze zelf zeggen,  Nederlands te leren. Bij het ROC krijgen ze in grote groepen les, daar is helaas te weinig ruimte voor individuele aanpak. "Ga maar achter de computer zitten en oefeningen maken." Ik besteed veel aandacht aan de uitspraak en  verdiep me in de moeilijkheden die leerlingen met een bepaalde taal als eerste taal hebben.  Ik probeer ze dan vanuit hun taal het Nederlands aan te leren.

Ik heb één leerling die er bij elke les bij is. Het liefst zit ze helemaal vooraan. Maar tot nu toe praat ze nog geen woord Nederlands: Katootje.