verwisselde vaak (meestal de eerste) letters van de woorden die hij uitsprak. Volgens de overlevering zei hij bijvoorbeeld ooit The Lord is a shoving leopard (een duwende luipaard) in plaats van 'The Lord is a loving shepherd' en tegen zijn studenten You have hissed all my mystery lessons ('You have missed all my history lessons').
Volgens een andere anekdote hief hij op een diner in Oxford het glas met de woorden: Let us drink to the queer old dean (Laten we op de rare oude decaan drinken) in plaats van op 'the dear old Queen'.
Een spoonerisme is dus een verdraaiing van letters, lettergrepen of woorden binnen woorden of woordgroepen. De nieuwslezer Philip Freriks overkwam het regelmatig onbedoeld. Bekend is zijn scheldgieter (geldschieter).
Battus geeft in zijn Opperlandse taal- en letterkunde onder meer een lijst van 175 Nederlandse spoonerismen, en noemt het verschijnsel 'beukenootje'.
Wie kent niet de volgende spoonerismen?
- als een waal boven pater
- achter het vet nissen
- boorspendoekwel
- boze rottelthee
- brede moeders
- Dat zet geen doden aan de zeik
- de componist Heet van Boven
- Delft onderspitten
- een braakgesprek
- een gespierde scheur
- een gestrafte stopschop
- een keeswind
- een kontje bloter
- een krachtig punstwerk
- een mat in de garkt
- een scheetje beef
- een schetenwapper
- een slaatje bla
- een vondeling in het Wandelpark
- een zeetakje
- er stop noch kaart aan vinden
- gebraden nonnen
- gewaagde meiden
- hartzwarig
- heien en braken
- het piest presas
- het Spatbordenfonds
- het teefje van de zee
- holen en zakken
- iemand dood maken met een blije mus
- Julius Racecar
- lekkere poepercake
- mat en kuis
- meervluizen (met dank aan Ellen)
- met verkrachte eenden
- nesivlas (met dank aan Ellen)
- onverklaarbaar bewoond
- op het drukje knoppen (met dank aan Purperpol)
- platte nekjes
- pratige pestdagen
- schat wattig!
- scheel gehikt
- schoodbapjes doen (met dank aan Marja)
- staar in een haartje
- trouwen en dekken
- versnelde verkering
- vettige prakantie
- vlasinken (met dank aan Ellen)
- van de verkante keer
- verschrauwde wenkbroeien (met dank aan Ellen)
- vozer braadwerk (met dank aan Purperpol)
- Wat paft de schot vanavond?
- woud kater
- zielig najaar!
Het lied De Kleine Johanna van Henk Elsink uit 1973 is humoristisch vanwege de spoonerismen.
Kleine Johanna
In een huisje op de heide
Zat een grijze oude
vrouw
Daar heel stilletjes te schreien
Wat het lot haar zengen brouw, eh
brouwen zeng, wat het lot haar brengen zou
Haar dochtertje had haar
verlaten
En woonde in een hier van plezuis, pluis van, huis van plezier
En
lonkte de mannen op straten
En ging er dan zwier aan de zwaar, eh zwaar aan
de zwier
En al zei de moeder met geween
Johanna, laat mij niet
alleen
Tom nu kerug, Kom nu terug
Kom nu terug, kleine
Johanna
Kom nu terug, jeine Klojanna, kleine Johanna
Het is vergeten, het
is boorvij, voorbij
Kleine Johanna, kom weer bij mij
Als de
avond is gevallen
En het o zo donker wordt
Maar toch ook niet al te
donker
Tranen schieten haar tekort
Als morgen de dag weer aan zal
breken
Tevergeefs wacht zij op telefoon
En zij smeekt al vele weken
Is
dit nu mijn oordse laan, eh aardse loon
Daar zit ze verlaten en alleen
En
werpt een blik door het venster heen
Kom nu
terug, kleine Johanna
Kom nu terug, kleine Johanna
Het is vergeten, het is
voorbij
Kleine Johanna, kom weer bij mij
Als het worstnacht is
gekerden
Als het Kerstnacht is geworden
En de kerkklok twaalven
slaat
(Een, twee, drie, vier, vijf, zes, zeven, acht, negen, tien, elf)
En
de kerkklok elven, twaalven slaat
Zit zij voor twee lege borden
Een voor
de vis, een voor de graat
Dan klopt er iemand aan haar deurtje
Dan belt er
iemand aan haar deurtje
Dan klopt en belt er iemand aan haar deurtje
Zij
denkt wie zal dit nu wel zijn
Maar dan ruikt zij reeds het odeurtje
En
door het sneeuwgordijn
En met een jand vol provimand, (niet goed)
Johanna
is weer in het land
Ze is weer terug, kleine Johanna
Op
noeders mestje, moeders nestje
Op de oude steeg
en het huisje op de heide
heet voortaan
Heisje Weltevrui
Welhusjefro
Heusje
Weltevreu
Sss
(Hoe heet dat rotding nou)
O ja, Huisje Weltevree
Onderstaand is het filmpje te zien. Het geluid is niet optimaal.
Kent u nog andere spoonerismen? U bent van harte uitgenodigd de lijst aan te vullen met het vriendelijke verzoek het netjes te houden.
Vozer braadwerk!
BeantwoordenVerwijderenOp het drukje knoppen.
BeantwoordenVerwijderenMet name die laatste vind ik erg leuk. Ik zal ze erbij zetten.
BeantwoordenVerwijderenhaha ik zie nu met dank aan ellen :-)
BeantwoordenVerwijderenwas hier thuis aan het vertellen hoe dat zat met spoonerisme hihi
xx